De gemeenten Nieuwegein, IJsselstein, Houten en Lopik hebben bij de bestrijding van bijstandsfraude alsnog gebruikgemaakt van een verboden overheidsalgoritme. Het gaat om het algoritme waarvan in 2020 is besloten dat dit niet meer gebruikt zou worden.
Het radioprogramma Argos meldde dit afgelopen zaterdag. De vier Utrechtse gemeenten hebben daarna besloten te stoppen met de inzet van dit algoritme.
Fraudescorekaart
De zogenaamde Fraudescorekaart is zeventien jaar lang gebruikt door Nederlandse gemeenten om bijstandsfraude op het spoor te komen. Op de kaart, in de praktijk een Excel-sheet, werd bijgehouden wat iemands beroep is, woonsituatie, woonwijk, opleidingsniveau en geslacht. Zo kregen woonwagenbewoners 700 punten, terwijl huiseigenaren 0 punten kregen. Bij een score van 950 punten werd er volgens het systeem fraude gepleegd. De Vereniging Nederlandse Gemeenten liet al eerder weten dat de Fraudescorekaart niet voldeed aan het transparantiebeginsel van de AVG.
DPS-Matrix
De gemeenten Nieuwegein, IJsselstein, Houten en Lopik gebruikten een afgeleide versie van deze Fraudescorekaart: de zogenaamde DPS-Matrix. De gemeenten verklaren dat dit slechts als een hulpmiddel werd gebruikt; de matrix bepaalde dus niet of iemand een uitkering kreeg. Ze erkenden echter wel dat de matrix niet met enige regelmaat gevalideerd is. Minister Carola Schouten van Sociale Zaken benadrukt dat de Fraudescorekaart ‘een aantal indicatoren bevat’ die als stigmatiserend bestempeld kunnen worden. Daarom vraagt ze gemeenten die nog een dergelijk systeem gebruiken, om hiermee te stoppen.