Spyware zou zich, volgens de enquêtecommissie van het Europees Parlement, in het hart van autoritaire regimes in Europa hebben genesteld. Volgens de commissie leggen landen hier amper, of helemaal geen, verantwoording over af. Dat geldt zowel voor legale als illegale spyware.
“Er is nauwelijks Europese controle”, stelt rapporteur Sophie in ’t Veld (D66). “Niet om illegaal gebruik van spyware tegen individuen tegen te gaan. En er is ook geen controle op de handel van deze digitale producten.”
Pegasus
Volgens het rapport is de spyware in Spanje, Polen, Hongarije en Cyprus op een illegale wijze gebruikt. Voorbeelden die in de rapportage worden genoemd, zijn het bespioneren van politici, journalisten en leden van burgerrechtenbewegingen. Nederland gebruikt ook spionagesoftware. Twee bedrijven onderhielden van eind 2014 tot eind 2016 een relatie met NSO Group, de maker van de spyware Pegasus.
Predator
Het Nederlandse ministerie van Defensie had in 2019 plannen om een contract met WiSpear af te sluiten. Deze onderneming is eigendom van Tal Dilian, die ook eigenaar is van de maker van Predator-spyware. Of het ministerie dit contract ook daadwerkelijk heeft ondertekend, en toegang tot de spyware heeft verkregen, is vooralsnog niet bekend.
Onderzoek loopt nog
In juni van dat jaar zou de AIVD de Nederlandse politie hebben geholpen bij het opsporen van een verdachte in een misdaadzaak. Daarbij zou de dienst gebruik hebben gemaakt van Pegasus. Het rapport vermeldt niet of dat al dan niet daadwerkelijk is gebeurd. Rapporteur In ’t Veld liet tijdens een persconferentie weten dat overheden en autoriteiten nauwelijks meewerken aan het onderzoek van de enquêtecommissie.