In een rapport dat is samengesteld door het Nationaal Cyber Security Center (NCSC), het High Tech Crime Team van de Politie, KPN en TNO blijkt dat het aantal slachtoffers dat heeft betaald als gevolg van een ransomware-infectie licht is gedaald. In 2012 betaalde nog ongeveer 10% van de slachtoffers een bedrag tussen de 50 en 100 euro. Dat percentage is in 2013 gedaald met ongeveer 2,7%. Dit is mede het gevolg van de campagnes van de politie. Daarnaast is er meer bewustzijn ontstaan bij internetgebruikers en zijn er meer tools beschikbaar gekomen om de ransomware te verwijderen.
Wat is ransomware?
Ransomware is een vorm van malware die toegang tot gegevens op een computer blokkeert. De ransomware versleutelt documenten (zoals Word bestanden of foto’s van de gebruiker) op de harde schijf, zodat deze onleesbaar worden voor de gebruiker. Dit versleutelen gebeurt meestal onzichtbaar op de achtergrond. Pas als de computer opnieuw wordt opgestart verschijnt een bericht van de ransomware. Steeds vaker wordt hierbij de indruk gewekt dat een overheidsorganisatie zoals de politie de computer heeft vergrendeld vanwege illegale handelingen. Om de versleuteling op te heffen en weer toegang te krijgen tot de bestanden moet een boete (of losgeld) worden betaald.
Traceren van de criminelen
Het traceren van de criminelen die gebruik maken van deze ransomware is lastig. Vaak spelen zij in op het schaamtegevoel van slachtoffers, bijvoorbeeld door aan te geven dat zij pornografische sites hebben bezocht. Hierdoor zullen veel slachtoffers niet de stap maken naar een aangifte bij de politie. Daarnaast eisen de criminelen vaak dat er gebruik wordt gemaakt van anonieme betaalmethoden zoals speciale betaalvouchers. Deze kunnen worden gekocht bij postkantoren en tankstations. Na betaling wordt een code toegestuurd die gebruikt kan worden om de versleuteling van de computerbestanden ongedaan te maken. In de praktijk blijkt echter dat de bestanden voorgoed verloren zijn gegaan.